Hoofd- en aangezichtspijn

Hoofd- en aangezichtspijn kan diverse zowel neurologische als niet-neurologische oorzaken hebben. In een eerste instantie raadpleegt u best de huisarts voor deze klachten, omdat hij of zij u het best kent en zo een correct beeld kan vormen van de aard en de ernst van uw klachten. Bovendien is er voor dergelijke klachten vaak geen gespecialiseerd advies noch aanvullend onderzoek vereist. 

Indien een verwijzing toch noodzakelijk is, kan u hiervoor altijd terecht bij de specialisten van de Kliniek voor hoofd- en aangezichtspijn van de dienst Neurologie. De Kliniek voor hoofd- en aangezichtspijn is een functioneel samenwerkingsverband vanuit diverse disciplines waar klachten van hoofd- en aangezichtspijn vanuit verschillende invalshoeken op een systematische wijze worden benaderd.

Frequente hoofdpijntypes:

Spanningshoofdpijn

Symptomen

Spanningshoofdpijn is een milde tot matig ernstige, drukkende hoofdpijn:

  • De hoofdpijn is doorgaans dubbelzijdig en kan vaak vergeleken worden met het gevoel van een band rondom het hoofd of een té strakke pet of hoed te dragen.
  • De hoofdpijn verhindert de gewone dagdagelijkse activiteiten gewoonlijk niet.
  • Er is geen misselijkheid noch braken, evenmin is er een overgevoeligheid voor geluid of licht.

Oorzaak

De oorzaak van spanningshoofdpijn is tot op heden grotendeels onbekend. Spanningshoofdpijn is eigenlijk een verzamelnaam voor een restgroep van hoofdpijnsoorten die niet voldoen aan de criteria van overige hoofdpijnvormen. Spanningshoofdpijn (in het Engels Tension type headache) is een wat verwarrende naam omdat het suggereert dat de hoofdpijn afkomstig is van spanning en/of stress, hetgeen niet altijd het geval is. Een andere naam zou gewone hoofdpijn zonder bekende neurologische oorzaak kunnen zijn.

Behandeling

  • Bij sommige patiënten met spanningshoofdpijn helpt fysiotherapie met ontspanningsoefeningen.
  • Bij langdurig bestaande spanningshoofdpijn wordt soms een medicamenteuze behandeling gestart.

Terug naar boven

Medicatie-overgebruikshoofdpijn

Symptomen

Dit type hoofdpijn wordt veroorzaakt door een overmatige inname van pijnstillers en komt vrij vaak voor. Deze hoofdpijnvorm is nog altijd onvoldoende bekend bij het ruime publiek én bij zorgverleners.

Behandeling

Het direct stoppen van alle pijnstillers, al dan niet in combinatie met medicatie, geeft meestal na een korte 'ontwenningsperiode' een duidelijke afname van de hoofdpijnklachten.

Terug naar boven

Migraine

Symptomen

Migraine is een heftige, kloppende of bonzende, meestal halfzijdige hoofdpijn:

  • De pijn gaat gepaard met misselijkheid of braken.
  • Patiënten kampen ook met een overgevoeligheid voor prikkels zoals geluid, licht en geuren.
  • Lichamelijke inspanningen zoals de trap oplopen, geeft een duidelijke toename van de hoofdpijn.
  • De meeste patiënten met een migraine-aanval gaan dan ook het liefst in het donker in bed liggen.

Onbehandeld duurt een migraine-aanval tussen 4 uur tot maximaal een drietal dagen. Bij ongeveer één op de drie patiënten begint de migraine-aanval met een zogenaamde aura:

  • Bewegende lichtflitsen, gekleurde draadjes of zwarte vlekken.
  • Soms ook een gestoord gevoel in een arm, been of volledige lichaamshelft, of zelfs een spraakstoornis (bijvoorbeeld moeilijk op woorden kunnen komen).

Hoewel een dergelijke aura heel beangstigend kan zijn, gaat ze altijd volledig voorbij en duurt deze doorgaans niet langer dan één uur.

Behandeling

De behandeling van migraine is altijd tweeledig:

  • Een preventieve behandeling (vaak medicatie) om aanvallen te voorkomen. Een preventieve (medicamenteuze) behandeling wordt overwogen bij patiënten die vaak (twee of méér aanvallen per maand) migraine hebben en/of onvoldoende reageren op aanvalsmedicatie.
  • Een medicamenteuze behandeling om een aanval te onderdrukken (aanvalsbehandeling). Als behandeling van de migraine-aanval zelf start men vaak met de combinatie van een pijnstiller (bijvoorbeeld paracetamol) in combinatie met middelen tegen de misselijkheid (bijvoorbeeld Motilium®of Primperan®). Bij onvoldoende baat of zeer hevige aanvallen wordt vaak naar krachtiger pijnstilling of zelfs specifieke anti-migrainemiddelen overgeschakeld (bv. de zogenaamde triptanen).

Wetenschappelijk onderzoek

De dienst Neurologie doet momenteel onderzoek naar preventieve migrainemedicatie. 

Terug naar boven

Clusterhoofdpijn

Symptomen

Clusterhoofdpijn is een zeldzame en vaak niet herkende hoofdpijnsoort:

  • De aanvallen van clusterhoofdpijn bestaan uit een extreem hevige hoofdpijn rondom het oog en/of de slaapstreek (steeds éénzijdig) en gaan gepaard met een rood en/of een tranend oog.
  • Soms hebben patiënten ook een opgezet of hangend ooglid, een nauwe pupil, een neusvloed of juist een verstopte neus.
  • De aanvallen duren ongeveer een kwartier tot maximaal drie uur.

Vaak heeft een patiënt een bepaalde periode veel aanvallen (een ‘cluster’) waarna de hoofdpijn soms weer een tijdlang kan wegblijven. Tijdens een dergelijke cluster kan alcoholgebruik een aanval uitlokken. Een duidelijk verschil met migraine is dat patiënten met clusterhoofdpijn niet stil in bed gaan liggen, maar juist een bewegingsdrang vertonen en héél onrustig zijn.

Behandeling

Clusterhoofdpijn en aanverwante hoofdpijntypes vereisen altijd een gespecialiseerd neurologisch advies en structurele beeldvorming.

Terug naar boven