Verpleegkundige, een beroep voor laaggeschoolden?

Vlaams Minister Bart Somers bracht recent volgende boodschap in de media. “Ben je nieuwkomer en heb je geen middelbaar diploma? Dan zal je een knelpuntberoep moeten aanleren, bijvoorbeeld vrachtwagenchauffeur of verpleegkundige." Het is niet correct dat je voor een opleiding verpleegkunde geen diploma middelbaar onderwijs nodig hebt.

De afgelopen decennia en ook tijdens de covid-periode werden verpleegkundigen door de media en samenleving geloofd voor hun professionele expertise, inzet en menselijke kwaliteiten. Heel vaak staan artsen in de spotlight maar toen kwam ook onze beroepsgroep in een positief daglicht te staan. De laatste tijd stellen we vast dat die positieve aandacht afneemt en plaats ruimt voor verpleegkunde als schaarste en hoe snel men verpleegkunde reduceert tot een beroep voor laaggeschoolden in de strijd om de schaarste te bedwingen.

Er bestaan vandaag 2 manieren om te worden opgeleid tot verpleegkundige: de driejarige HBO5-opleiding en de vierjarige bacheloropleiding.

Beide opleidingen vereisen een diploma middelbaar onderwijs.

Het klopt dat er binnen zorgteams wel verschillen kunnen zijn qua opleidingsniveau en verantwoordelijkheidsniveau.

Federaal Minister Frank Vandenbroucke maakt op dit moment verder werk van de HBO5-opleiding tot basisverpleegkundige met beperktere taken tegenover de bachelor verpleegkundige. Deze mensen hebben 3 jaar opleiding achter de rug en hebben de kans om in een tweede tijd verder te studeren tot bachelor verpleegkunde. Ook de zorgkundigen, die na hun middelbare school extra opleiding volgen, verdienen alle respect. Alle zorgprofessionals hebben hun plaats in het zorgteam, ieder met eigen expertise en verantwoordelijkheden.

Onder invloed van Europa evolueerde de opleiding tot bachelor in de verpleegkunde van 3 naar 4 academiejaren. Bovendien studeert 1 op 2 afgestudeerde bachelors nog verder: ze verdiepen zich in een klinisch specialisatiedomein via een postgraduaat of volgen een verbredende masteropleiding. In totaal hebben onze verpleegkundigen vaak 5 tot zelfs 7 jaar hogere studies achter de rug. En gelet op alle veranderingen en evoluties binnen de gezondheidszorg is deze hoogopgeleide professional absoluut nodig. Laaggeschoold, zei u?

Onze sector kampt met een tekort aan personeel.

De werkdruk moet bewaakt blijven. En ja, ook het werken in shiften hoort erbij. Hetzelfde geldt wel voor heel wat andere beroepen zoals arts of magistraat. Dus, er is niet alleen een Turboplan nodig voor de nieuwkomers. Er is een Turboplan nodig voor onze zorgsector en bij uitbreiding voor de manier waarop het verpleegkundig beroep in de kijker wordt gezet en verder moet ontplooid worden.

Waarom vertellen we onze jongeren niet over verpleegkundigen die zichzelf verder ontwikkelen tot expert en de rots in de branding zijn voor jongere verpleegkundigen.  Dit en veel meer zien we elke dag in onze ziekenhuizen. De bevoegde ministers zijn welkom om dit te komen ontdekken.

Wij zien geen uitgebluste verpleegkundigen, wel mensen die elke dag creatief aan de slag gaan om de beste zorg voor patiënten te garanderen.

Laat ons trots zijn op verpleegkunde, fier op de hoogstaande opleiding en op de carrièremogelijkheden. Laat de maatschappij continu kennis maken met de juiste positie en verantwoordelijkheden van verpleegkunde en laten we niet in de val trappen om te kiezen voor kortetermijnoplossingen en communicaties die geen recht doen aan verpleegkunde. We zijn trots op onze medewerkers, fier op onze opleiding en beroep, elke dag positief verbaasd over waar we samen toe in staat zijn.

We staan de komende decennia voor gigantische uitdagingen binnen ons gezondheidszorgsysteem. Verpleegkunde zal een substantiële plaats innemen van de aanpak van deze uitdagingen. Investeren in verpleegkunde is de opdracht!
 

Vera Vertessen, Directeur Patiëntenzorg UZ Brussel
Kaat Siebens, Directeur Patiëntenzorg UZ Antwerpen
Koen Balcaen, Directeur Patiëntenzorg UZ Leuven
Rik Verhaeghe, Directeur Patiëntenzorg UZ Gent