De zon: feiten en fabels

Jaarlijks 46.000 nieuwe huidkankerdiagnoses

Here comes the sun … It's all right. Laten we zeggen dat ik er iets minder lyrisch van word dan Paul McCartney en zijn makkers. In mijn kabinet zie ik – helaas – meer en meer de schaduwzijde van de zon. Het aantal huidkankers neemt toe. Met jaarlijks 46.000 nieuwe gevallen is België zelfs één van de Europese koplopers. In 2000 waren dat er nog maar 11.000. Onder die huidkankerpatiënten stijgt ook het aantal jongeren. Dat is niet all right, eerder zorgwekkend. Daar zijn een aantal fabels niet vreemd aan.

Gebruinde huid = beschadigde huid

In de jaren ‘70 ging menig babyboomer roodverbrand de zomer door. Het was de eerste naoorlogse generatie die zich zo fel en zo overmatig aan de zon blootstelde. Vaak zonder enige bescherming. Een zongebruinde huid werd het ultieme symbool van status en schoonheid. Niets van aan, want een gebruinde huid is een beschadigde huid. Vandaag kennen we de prijs die deze generatie daarvoor moet betalen: 1 op 5 Belgen krijgt huidkanker voor de leeftijd van 75 jaar. Gelukkig gaat het voor meer dan 90% om basaalcelcarcinomen en plaveiselcelcarcinomen, vormen van huidkanker die meestal goed te behandelen zijn. In 2% van de gevallen is er sprake van een melanoom, een agressief groeiende tumor die al eens snel durft uit te zaaien. Melanoom is echter de snelst groeiende kanker in de leeftijdsgroep 30-60 jaar, vooral bij vrouwen onder de 40. Hoog tijd dus om het tij te keren en enkele hardnekkige fabels de wereld uit te helpen.

“Melanoom is de snelst groeiende kanker in de leeftijdsgroep 30-60 jaar, vooral bij vrouwen onder de 40.”

Fabel 1: “Als het bewolkt is, heb ik geen zonnebescherming nodig”

Zelfs op bewolkte dagen kan tot wel 80% van de schadelijke UV-stralen in de huid doordringen. Sommige smartphones tonen nu in hun weer-app de UV-index, zoals het KMI die aanduidt. De index krijgt een waarde van 0 (lage UV-intensiteit, huid verbrandt langzaam) tot 11+ (extreem hoge UV-intensiteit, huid verbrandt bijna onmiddellijk). Als dit cijfer gelijk is aan of hoger is dan 3 zijn de volgende basics van toepassing:

• Weren: zoek de schaduw op, zeker tussen 11 en 16 uur.
• Kleren: bedek uw huid met kledij zoals een T-shirt en een hoed of pet.
• Smeren: smeer u in (SPF 30 of hoger), en dat om de 2 tot 3 uur.

Lees verder onder de foto.

Fabel 2: “De huid moet eerst rood worden vooraleer u kunt bruinen”

Een rode huid tijdens of na het zonnen betekent dat uw huidtype niet goed tegen de zon kan en dat er al zichtbare schade is aan de huidcellen. Gebeurt dit in de loop der jaren regelmatig, dan kunnen beschadigde huidcellen kwaadaardig worden met de vorming van een huidkanker tot gevolg.

Fabel 3: “De beste zonnebrandproducten zijn de duurste”

De beste zonnebrandproducten zijn diegene die u ook effectief smeert, ongeacht de prijs. Elke dag. Investeer daarom in het vinden van een product dat u aangenaam vindt en dat u met plezier gebruikt. Textuur en geur spelen daarbij een belangrijke rol.

Fabel 4: “UV-filters blokkeren vitamine D”

Een lichaam maakt vitamine D aan wanneer er zonlicht op valt. UV-filters houden dat niet tegen omdat geen enkel zonnebrandproduct uw huid voor de volle 100% beschermt. Er komen altijd wel wat UV-stralen op uw huid terecht. Studies tonen aan dat zelfs mensen die rigoureus smeren geen duidelijke vitamine D-tekorten vertonen. Bovendien kunt u Vitamine D eenvoudig in balans brengen met behulp van voedselsupplementen.

Fabel 5: “Zonnebrandproducten zijn weinig doeltreffend en bovendien kankerverwekkend”

De Europese Unie onderwerpt zonnebrandproducten aan strenge veiligheidseisen en regels, gebaseerd op de nieuwste wetenschappelijke inzichten. Hormoonverstorende stoffen mogen volgens de Europese wetgeving niet of slechts in beperkte mate worden toegepast in cosmetica. Het gaat dan om zulke kleine hoeveelheden dat de schadelijke gevolgen verwaarloosbaar zijn. Concreet: als u zonnebrandproducten gebruikt zoals aangegeven op de verpakking, zijn er tot nu toe geen aanwijzingen dat ze kankerverwekkend zijn. Waar wél overtuigend wetenschappelijk bewijs voor bestaat, is dat zonlicht huidkanker veroorzaakt. Ik raad dus iedereen aan om zich goed te beschermen.

“Hoe sneller u erbij bent, hoe meer kans op genezing. Snelle doorverwijzing is cruciaal.”

Tot slot, huidkanker is vaak goed te behandelen als het vroeg wordt ontdekt

Hoe sneller u erbij bent, hoe meer kans op genezing. Snelle doorverwijzing is cruciaal. Bestaat het vermoeden dat u een melanoom of andere vorm van huidkanker heeft? Ga dan langs bij uw huisarts. Met kennis van uw voorgeschiedenis beoordeelt deze de verdachte huidplek en kijkt of er aanvullend onderzoek nodig is.

Omdat voorkomen altijd beter is dan genezen.

Elk blogbericht op ‘UZ Brussel blogt’ weerspiegelt enkel de mening van de respectievelijke auteur.