Wist je dat één vrouw op vier wel eens last heeft van urineverlies, dat constipatie zeer vaak voorkomt en ongeveer één op drie vrouwen geconfronteerd wordt met verzakkingsklachten, een gevoel van een bol in de vagina? Het blijft een groot taboe. We merken in de praktijk dat vrouwen pas na een lange tijd op consultatie komen en vaak niet de juiste woorden vinden om hun klachten te omschrijven. En dat is problematisch want bekkenbodemproblemen hebben een grote impact op je levenskwaliteit en moet je dus nooit als “normaal” beschouwen. Veel problemen kunnen bovendien relatief eenvoudig verholpen worden.

Wat zijn bekkenbodemproblemen?

De bekkenbodem bestaat uit spieren en bindweefsel, en ligt rondom de plasbuis, vagina en anus. Problemen aan de bekkenbodem komen frequent voor, op alle leeftijden en zowel bij mannen als vrouwen. Enkele voorbeelden zijn een bolgevoel of doorzakkingsgevoel, of zelfs prolapsproblemen (verzakkingsproblemen). Ook urine- of stoelgangproblemen komen regelmatig voor. Denk maar aan chronische constipatie of een dwingende aandrang om te plassen die je niet kan stoppen. Veel vrouwen kampen ook met pijn bij het vrijen of andere vaginale klachten. Dit kan verschillende oorzaken hebben en vereist een zorgvuldige aanpak. Daarom hebben we in het UZ Brussel de Bekkenbodemkliniek opgericht. Het bekkenbodemteam bestaat uit chirurgen, gastro-enterologen, gynaecologen, radiologen, urologen, dermatologen, gespecialiseerde kinesitherapeuten en een seksuologe. We bespreken en behandelen er complexe aandoeningen multidisciplinair en besteden veel aandacht aan een totaalaanpak. 

Maar we merken dat mensen zeer lang met klachten blijven rondlopen, niet weten bij wie ze terecht kunnen (huisarts, gynaecoloog of een andere specialist), zich ervoor schamen of het gewoon aanvaarden omdat ze denken dat dit normaal is. We vermoeden dat er dus veel meer mensen zijn die deze problemen ervaren.

“Bekkenbodemproblemen moet je nooit als normaal beschouwen”

Wat zijn de gevolgen als je bekkenbodemproblemen niet behandelt?

Als je lang met klachten blijft rondlopen en om welke reden dan ook niet behandeld wordt, kan dat ernstige gevolgen hebben voor je levenskwaliteit. Het kan leiden tot chronische pijn, verminderde mobiliteit (je kan je bijvoorbeeld minder goed bewegen of verplaatsen) en zelfs psychische problemen. Daarom is het zo belangrijk om in te zetten op het doorbreken van het taboe, want er bestaan oplossingen! Bijvoorbeeld om de symptomen te verminderen zodat je comfortabeler kan leven, niet meer dagelijks pijn hebt, of uren per dag bezig moet zijn met toiletbezoeken. Sommige klachten kunnen we zelfs volledig wegnemen.

Er bestaan heel wat misvattingen over bekkenbodemproblemen 

Ondanks een aantal bestaande apps die hierop inzetten, blijft het een taboe, zelfs onder vrouwen. Ze durven soms al lachend na een bevalling wel eens zeggen dat ze niet op een trampoline springen uit angst voor urineverlies, maar daar blijft het bij. Bovendien geeft reclame de indruk dat vrouwen met urineverlies eenvoudigweg geholpen zijn met incontinentie-inlegkruisjes. Weinig mensen spreken over zaken als stoelgangsverlies of het moeten verversen van hun ondergoed met een vuile veeg na een fietstocht. 
Veel vrouwen wachten lang voor ze hulp zoeken, soms worden de klachten zelfs afgedaan als iets dat erbij hoort. Het klopt dat zwangerschap en bevalling bekkenbodemproblemen kunnen veroorzaken, maar dat betekent niet dat deze problemen onvermijdelijk zijn of dat we ze moeten accepteren.

Anderen maken zich zorgen dat hun arts hun klachten raar zal vinden of vinden het gênant om erover te praten. Of men denkt dat het aandoeningen zijn die alleen bij oudere mensen of vrouwen voorkomen. Maar dat klopt niet helemaal. En ook over de behandeling van bekkenbodemproblemen heersen er helaas een aantal misvattingen. Sommige vrouwen denken bijvoorbeeld dat de onderzoeken pijnlijk zijn of dat er onmiddellijk een operatie nodig is om hun probleem op te lossen. 

« Patients don't tell and physician don't ask. »

“Wat kan ik doen aan bekkenbodemproblemen?”

Preventief je bekkenbodemspieren versterken en trainen, kan problemen op lange termijn vermijden. Maar, als je bekkenbodemproblemen ervaart, bespreek dit dan met je huisarts, je gynaecoloog of een andere specialist in het ziekenhuis. Je staat er niet alleen voor! Er zijn verschillende behandelingen mogelijk, afhankelijk van de aard van de aandoening. Omdat elk probleem anders is en een persoonlijke aanpak vereist, bespreken we behandeling op maat tijdens een raadpleging. 

Een behandeling kan bestaan uit kinesitherapie, medicatie of een ingreep. Mogelijk volstaan ook gewoon enkele aanpassingen aan je levensstijl. Voldoende drinken, een vezelrijk dieet en dagelijks bewegen kunnen al een verschil maken. Onderzoek toont aan dat gewichtsverlies helpt bij het verminderen van bekkenbodemproblemen, vooral bij mensen met overgewicht omdat dat laatste de druk op de bekkenbodem kan verhogen. Ook roken is een risicofactor voor bekkenbodemproblemen.

Neem actie

Door het taboe blijven veel mensen rondlopen met klachten die op een relatief eenvoudige manier kunnen verholpen worden.
 
De belangrijkste boodschap is dus: spreek erover en geef ook andere vrouwen een stem om erover te spreken! En dat is de verantwoordelijkheid van ons allemaal. Gynaecoloog, huisarts, specialist, maar ook de media, familie, partners, … Doorbreek het taboe. Veel problemen kunnen worden aangepakt zonder ingrijpende operaties. Maar dat betekent niet dat je klachten niet ernstig zijn of dat je ze moet negeren. 

Bekkenbodemproblemen zijn niet normaal. Je moet er niet mee leren leven. Je bent niet alleen. 

Bekkenbodemweek van 1 tem 9 maart 2024

Ontdek meer over bekkenbodemproblemen tijdens de bekkenbodemweek van het UZ Brussel. Elke dag vertelt een expert in een video over een specifiek probleem waar vrouwen mee te maken kunnen krijgen. Samen kunnen we dit taboe doorbreken!

• Maandag 4 maart: kinesiste Debby Meerhout over de werking van de bekkenbodem
• Dinsdag 5 maart: gynaecoloog dr. Paul Adriaensen over verzakkingsproblemen
• Woensdag 6 maart: chirurg dr. Nathalie Poortmans over stoelgangproblemen bij zwangerschap
• Donderdag 7 maart: uroloog dr. Katrien Klockaerts over urinaire incontinentie
• Vrijdag 8 maart: gastro-enteroloog dr. Magali Surmont over chronische constipatie
• Zaterdag 9 maart: menopauzeconsulente Cindy Dunon over vaginale droogte

Dr. Magali Surmont
Staflid Maag-, darm, en leverziekten

Dr. Surmont stuurt de multidisciplinaire Bekkenbodemkliniek aan in het UZ Brussel. Dit is een intensieve samenwerking tussen gastro-enterologie, abdominale heelkunde, urologie, gynaecologie, radiologie, dermatologie en kinesitherapie die streeft naar de beste zorg voor patiënten met bekkenbodemproblemen.

Dr. Natalie Poortmans
Staflid Heelkunde

Dr. Poortmans is sinds 1 augustus 2021 werkzaam in het UZ Brussel, met een focus op Buikwandheelkunde en Proctologische Heelkunde en bekkenbodemproblemen. Verder is zij auteur en co-auteur van verschillende wetenschappelijke publicaties, en heeft zij presentaties gegeven op verscheidene internationale congressen.