UZ Brussel Blogt

Ook in eigen huis hebben we heel wat experten in welzijn- en gezondheidsthema's. Zo ook dr. Marc Schiltz, dienstverantwoordelijke Fysische geneeskunde & Revalidatie. Hij schreef een blog over rugklachten én belangrijker... hoe er mee omgaan.

Rugklachten? Blijf gewoon bewegen!

2 december 2021

De cijfers liegen er niet om: 80% van de mensen heeft ooit in zijn of haar leven van rugpijn, bij iets meer dan 40% van de bevolking gaat het om een jaarlijkse klacht. Artsen proberen die problematiek nu zoveel mogelijk over verschillende disciplines heen te bekijken. Voor het uitstippelen van de behandeling is het belangrijk of de rugpijn gepaard gaat met uitstralende pijn of krachtverlies.

De oorzaak: meestal een samenloop van factoren

De specialist probeert aan de hand van vragenlijsten te achterhalen hoe de problemen zijn ontstaan. Dat is meestal een samenloop van verschillende, vaak vele kleine factoren. Ten eerste is er de houding: te sedentair, wat voor te weinig spieren en te weinig uithouding zorgt. Ten tweede is er de overbelasting van het lichaam. Dat gaat vaak gepaard met stress of vermoeidheid. Ten derde kan je ook gewoon pech hebben. Sommige mensen hebben scoliose (abnormale kromming van de rug) of andere lichaamsdelen die niet de perfecte vorm hebben, zoals een voet of knie. Dat kan sneller leiden tot rugklachten.

Meer rugklachten tijdens coronapandemie

Tijdens de coronaperiode zagen artsen een nieuw fenomeen opduiken. Mensen hadden plots veel meer tijd en gingen iedere dag lopen of lange wandelingen maken. Sommige structuren in ons lichaam zoals pezen hebben wat tijd nodig om zich aan die nieuwe situatie aan te passen, met mogelijke klachten tot gevolg.

Maar als specialisten zagen we heel vaak ook rugklachten opduiken omdat de mensen thuis niet dezelfde stoel hadden als op kantoor, of plots met een laptop gingen werken in plaats van met een desktop. Daarnaast bewogen heel wat mensen tijdens het thuiswerk juist minder. Wanneer je dagelijks naar je werk moet pendelen, beweeg je veel zonder dat je je daar altijd bewust van bent. Je stapt van het station naar je werkplek, daar sta je op om iets te vragen aan een collega of je loopt al eens naar de kantine. Thuis bleven de mensen vooral aan hun computer zitten. Dat zijn situaties die voor ons eenvoudig op te lossen zijn, zeker wanneer de mensen willen meewerken.

Lees verder onder de foto.

Mentale toestand vormt rem op fysiek herstel

Want een rugklacht blijft altijd ook een subjectieve klacht. Zelfs frustratie over een persoonlijke situatie kan rugklachten versterken. Het verband tussen die mentale en de fysieke klacht is voor de patiënt meestal niet duidelijk.

Een arts gaat af op wat de patiënt vertelt. Bij het uitstippelen van de beste behandeling gaan we daarom eerst ook na in hoeverre de patiënt zich al een bepaald beeld heeft gevormd over wat hem te wachten staat. We zien vaak dat zij zich door anderen hebben laten aanpraten dat ze enkel met een operatie of inspuiting van hun rugpijn verlost kunnen geraken.

Die verkeerde voorstellingen kunnen heel hardnekkig zijn. Een behandeling vraagt in de eerste plaats de actieve inzet van de patiënt: hij moet via dagelijkse fysieke oefeningen terug vertrouwen in zijn rug krijgen. Die inspanningsvereiste is een mentale klik die de betrokkene eerst moet maken. Bij sommigen lukt dat snel, bij anderen juist moeizaam. Zo kan je twee patiënten met dezelfde fysieke klachten toch een heel ander herstelverloop krijgen.

Niet bewegen? Juist wel bewegen!

Veel mensen horen vertellen dat ze met een pijnlijke rug niet meer mogen bewegen. Neem Hernia. Tijdens mijn opleiding 20 jaar geleden kreeg ik van chirurgen mee dat je na een hernia tien dagen met je benen omhoog rustig op bed moet liggen. Nu weet ik dat je mensen op deze manier angst aanjaagt. En ze bovendien ook spieren verliezen.

Een basketballer die zijn enkel verzwikt, heeft pijn en loopt een zwelling op. Maar meestal staat hij snel daarna weer op het basketbalveld. De pijn hoort er dan bij. Bij een rug klinkt een heel ander verhaal, want ‘het is toch een delicaat deel van mijn lichaam’. Dat is niet zo. Bij een gebroken bot duurt het ook één tot anderhalf jaar om helemaal te helen, terwijl wij zelf na zes weken weer verder mogen zonder plaaster.

We hebben nu voldoende wetenschappelijk bewijs om te zeggen aan mensen met een hernia -zonder uitstraling of krachtverlies-, zo normaal mogelijk moeten blijven leven en bewegen.

Multidisciplinaire aanpak bij rugklachten

Rugklachten hebben vaak verschillende oorzaken. Het is een meerwaarde als artsen uit verschillende disciplines kunnen samenwerken. Verschillende expertises leiden samen naar een correctere diagnose en behandelplan op maat. Door samenwerking vermijden we ook dat patiënten van het kastje naar de muur worden gestuurd. Het geeft bovendien het grote voordeel van eenvormige communicatie over rugklachten. Zo krijgt de patiënt een correcte voorstelling van de problematiek en de gevolgen. Interdisciplinaire samenwerking is een uitdaging voor de zorgsector, waar vaak iedere expert nog denkt vanuit zijn eigen discipline.