Types schisis en benamingen
Bij schisis kunnen de lip, kaak, verhemelte en huig (het zachte verhemelte) aangetast zijn. Het kan een gedeeltelijke (incomplete) of volledige (complete) schisis zijn en kan aan één of beide zijden voorkomen. Er is veel variatie omdat de linker- en rechterzijde ook verschillend aangetast kunnen zijn.
De meest complexe vorm van schisis is een complete dubbelzijdige schisis van de lip, kaak en verhemelte. Een andere factor die de ernst van de schisis bepaalt, is de breedte van de schisis en de mate van onderontwikkeling (deficiëntie) in de aangrenzende structuren.
De vorm en symmetrie van de neus kan ook zijn aangetast bij schisis.
Schisis wordt vaak onderverdeeld in twee categorieën: de lip-kaak-verhemelte spleten (aan de voorkant) en de verhemelte spleten (aan de achterkant). Hieronder volgt een overzicht van de typen schisis.
Lip-kaak-verhemelte spleten
| Cheiloschisis | cheilo = lip | (in)compleet, enkel-/dubbelzijdig |
| Cheilognathoschisis | gnatho = kaak | (in)compleet, enkel-/dubbelzijdig |
| Cheilognathopalatoschisis | palato = verhemelte | (in)compleet, enkel-/dubbelzijdig |
Geïsoleerde verhemelte spleten
| Uvula bifida | Gespleten huig (uvula = huig; bifida = gespleten) |
| Submuceuze schisis | Gespleten huig en gestoorde aanleg van de verhemelte spier, het slijmvlies is wel intact. |
| Palatoschisis | Zachte verhemelte, of zachte & harde verhemelte, het harde verhemelte kan enkel-/dubbelzijdig of centraal zijn aangetast. |
Normaal versus gespleten verhemelte
Het verhemelte bestaat uit een hard en een zacht gedeelte. Tijdens het slikken en spreken beweegt het zachte verhemelte naar boven en naar achteren om de neus en mondholte van elkaar te scheiden. Het belangrijkste doel bij het herstel van een gespleten verhemelte (palatoschisis) is het verbeteren van de spraak. Door de schisis van het verhemelte zijn de spieren in het zachte verhemelte niet goed georiënteerd. Om het zachte verhemelte goed te laten functioneren, moeten de spieren in de juiste richting worden geplaatst door een operatie.
Pierre Robin sequentie
Pierre Robin-sequentie komt vaak voor in combinatie met een gespleten verhemelte (palatoschisis) en een kleine onderkaak. Deze kinderen vormen een specifieke groep omdat er in de mond niet genoeg ruimte is, wat kan leiden tot ademhalingsproblemen. Dit komt door een combinatie van een kleine onderkaak en een relatief grote tong. Gelukkig kan dit vaak goed worden behandeld door aanpassingen aan de slaap- en voedingshouding van het kind. Soms is het nodig een slangetje via de neus aan te brengen. Over het algemeen zien we gelukkig dat de onderkaak voldoende groeit, waardoor een operatieve correctie van de onderkaak op jonge leeftijd zelden nodig is.